Tips om veilig te praten over transgender in de klas

1. Respecteer de leerling voor wie die is, als persoon

   De leerling wil niet als ‘een trans’ bekend staan, maar meestal als een jongen of een meid/man of vrouw. Sommige leerlingen willen helemaal niet met geslacht worden aangesproken. Noem de leerling zoals deze zelf op dat moment genoemd wil worden. Corrigeer daarin zo nodig de andere leerlingen.

2. Respecteer de privacy van de leerling

   Laat een trans leerling in zijn/haar/hun waarde en laat het bij de leerling zelf om eventueel met informatie te komen. Geef dus in de klas in principe geen aandacht aan de transitie, tenzij de leerling dit zelf wil en dan alleen in nauw overleg.

3. Stel niet zomaar vragen over iemands seksualiteit of seksleven
   

   Denk aan vragen zoals: Hoe heette je voor je transitie? Mogen we een foto van je zien van voor je transitie? Welke operaties heb je gehad? Hoe heb je seks? En vraag vooral niet: Laat je je nog ombouwen?
   Maak met leerlingen de vergelijking hoe zij het zouden vinden als ‘random mensen’ hen van alles over hun geslachtsdelen en seksleven zouden vragen. Niet leuk en ongemakkelijk waarschijnlijk. Vraag dat dus ook niet aan een trans jongere.

4. Let op met goed bedoelde complimenten

   Een complimentje krijgen is best fijn, maar soms kan een compliment vooroordelen uitdragen. Denk aan opmerkingen als: Wat ben je goed gelukt. Ik kan het echt niet aan je zien. Je bent zo dapper. Wat ben je vrouwelijk/mannelijk. Deze ‘complimenten’ bevestigen bovendien de normatieve beelden over mannen en vrouwen, ook voor andere leerlingen. Niet iedereen voelt zich daar goed bij. Maak met leerlingen de vergelijking met complimenten die voor iedereen ongemakkelijk voelen zoals: Goh, wat ben jij knap zonder bril. Wat spreek jij goed Nederlands (tegen een donker gekleurde leerling).

5. Spreek een trans leerling niet aan op hoe die vroeger was

   Iedere opgroeiende jongere wil uiteindelijk een eigen leven en identiteit opbouwen. Een trans jongere wil een leven opbouwen dat nu wél goed past. Het is daarvoor niet helpend als anderen ze blijven aanspreken op ‘dat kind van vroeger’. “Toen had je nog van die lange haren” of “Je droeg altijd al van die jongenskleren”. Veel leerlingen zullen dat op de een of andere manier zelf ook herkennen.

6. Bespreek het met de klas.

   Als een trans leerling en diens ouders dat willen kun je het een en ander bespreken met de klas voordat ze uitwaaieren na groep 8 of aan het einde van de middelbare school. Dat geeft de leerling de kans om ook op díe manier naar haar/zijn nieuwe school te gaan en praat niet tegen nieuwe klasgenoten over het verleden. Dat kunnen ze altijd zélf besluiten om te vertellen, of niet.

7. Laat weten dat je er voor de (trans) leerling bent

Tot slot maar zeker niet onbelangrijk: geef duidelijk aan met woorden dat je er voor ze bent. Blijf als leerkracht / docent / zorgcoördinator oprecht; laat weten dat je dingen soms ook niet goed snapt of nog niet weet, maar dat je je best wilt doen en open staat voor je leerling.