Docenten waarderen training bij schooltheater LEEF!
Docenten zijn positief over de training die zij kregen bij de mbo-voorstelling LEEF! Movisie onderzocht het mbo-project ‘Begrenzen & uitnodigen’, waarin School & Veiligheid docenten traint over gender- en seksuele diversiteit. Theater AanZ speelt LEEF! voor de studenten. Docenten ervaren de training als waardevol en nuttig en vragen vaak om een vervolg op de training, concluderen de onderzoekers van Movisie.
Project Begrenzen & uitnodigen
Doel van het mbo-project ‘Begrenzen & uitnodigen’ is het creëren van een veilige sfeer en een positieve norm rondom gender- en seksuele diversiteit binnen het mbo. In het kader van dit project verzorgde School & Veiligheid een speciale editie van de eendaagse training ‘Dialoog onder Druk’Dialoog onder Druk is een eendaagse training van School & Veiligheid. Docenten leren hierin om kwetsende en discriminerende opmerkingen te begrenzen en direct met studenten in dialoog te gaan, zodat zij zich gehoord voelen en na gaan denken over andere standpunten en perspectieven., om docenten toe te rusten op het respectvol omgaan met gender- en seksuele diversiteit en dit ook te stimuleren bij studenten.
- ‘Begrenzen & uitnodigen’ werd in 2018-2020 gratis uitgerold op 18 mbo-scholen. Waarschijnlijk wordt een dergelijk project herhaald vanaf 2021 of 2022. Zie de projectpagina voor de laatste stand van zaken.
- Movisie monitorde het project; het evaluatierapport van de training verscheen in april 2021.
- De onderzoekers van Movisie spraken met 33 docenten van zeven verschillende mbo’s over het effect van de training en mogelijke verbeterpunten.
Positieve beoordeling
De meeste docenten waren erg positief over de trainer, de trainingsacteur en de training in het algemeen. Ze waardeerden dat zij met de trainingsacteur in een veilige setting konden oefenen in het geleerde. Ze gaven aan dat zij zich door het rollenspel en door de opgedane kennis meer konden inleven in lhbti-studenten.
“Als iemand iets zegt dat intolerant en kwetsend is, en je reageert er op dat moment niet op, dan denken anderen in de klas misschien: nu voel ik me niet meer veilig”
De methodiek in de training bestaat uit het enerzijds begrenzen van discriminerende opmerkingen en anderzijds studenten uitnodigen voor een gesprek over de ervaringen die tot hun mening geleid hebben. Dit sloot goed aan bij de denk- en werkwijze van de meeste docenten en leverde een aantal nieuwe/vernieuwde inzichten op. Ze geven aan dat ze het nut van duidelijk begrenzen beter zien en dat ze naast extreme uitingen van studenten ook aandacht moeten besteden aan het ‘stille midden’.
Het was voor een aantal docenten een eyeopener dat zij een sociale norm tegen discriminatie kunnen uitdragen door zich te beroepen op artikel 1 van de grondwet. En dat zij niet altijd hun eigen mening hoeven te geven, maar bijvoorbeeld ook aan studenten kunnen vragen of zij nog andere meningen dan hun eigen mening weten, om hen zo te stimuleren een ander perspectief in te nemen.
“Wat ik heel fijn vond, was dat het heel duidelijk begon met het kader vanuit de grondwet. Dus dat het niet gaat over wat jij als persoon vindt, maar om wat er in de grondwet staat”
Graag toepassen, maar…
De meeste docenten willen het geleerde graag toepassen, maar in de praktijk gebeurt dit nog niet heel veel. Onder meer doordat zich – mede door de coronacrisis waarin veel online onderwijs werd gegeven – nog weinig situaties hadden voorgedaan waarin dit kon. Mede daardoor zakt het geleerde snel weg. Veel docenten vinden een vervolg op de training daarom wenselijk, mede om vaardigheden verder ‘in te kunnen oefenen’. In een vervolgtraining zouden zij vooral verder aandacht willen voor het onderdeel ‘uitnodigen’.
Bepaalde vaardigheden uit de training werden op verschillende momenten wel toegepast, zoals in het voorbijgaan in de gang. Het ging dan vooral over thema’s als de Black Lives Matter-beweging of het coronavirus en maar zelden over gender- en seksuele diversiteit.
“Ik zie het (de training) als een overkoepelend hulpmiddel, om in allerlei situaties toe te passen. Het is niet aan een specifiek onderwerp gekoppeld”
Lhbt weinig aandacht
Het thema gender- en seksuele diversiteit, waar de geëvalueerde trainingen specifiek op toegespitst waren, krijgt in de praktijk nog weinig aandacht. Mogelijk komt dit omdat docenten menen dat zich weinig situaties rondom dit thema voordoen. Sommige docenten ervaren weerstand tegen het thema of menen dat het ‘geen issue’ is. Investeren in het vergroten van de acceptatie onder docenten lijkt dus nodig te zijn, constateren de onderzoekers van Movisie.
“Individueel gaat me gemakkelijker af dan in de groep. Daar heb je ook vaak wat haantjes die een negatief stempel drukken. In een groepje van drie of vier zijn ze toch een stuk positiever naar elkaar”
Aanbevelingen
Verschillende docenten raden aan een vergelijkbare training ook aan studenten te geven, in het bijzonder aan de studenten die later in de zorg- of welzijnssector gaan werken. Movisie suggereert om voor docenten een specifieke interventie te ontwikkelen, gericht op het vergroten van de acceptatie van gender- en seksuele diversiteit onder docenten.
Theater kan een goed middel zijn om vooroordelen effectief te verminderen, stelt de organisatie. Dit onder meer naar aanleiding van evaluatie van de voorstelling ‘LEEF!’ (foto hiernaast) bij het project Begrenzen & Uitnodigen. Als toeschouwers zich kunnen inleven in de acteurs, zorgt theater ervoor dat mensen die eerst heel ‘anders’ leken, toch minder ‘anders’ blijken te zijn. Dit vergroot empathie en vermindert vooroordelen en discriminatie.
En wat vinden de schoolleiders?
Movisie ondervroeg ook schoolleiders naar hun ervaringen met het project. Leidinggevenden waarderen de combinatie van theatervoorstelling met training. Dat was voor meerderen van hen ook reden om voor dit project te kiezen. Het theaterstuk lijkt het respect onder studenten ten aanzien van lhbti’ers te vergroten, merkt een aantal van hen op. Ook noemen ze een groter draagvlak voor het onderwerp onder docenten. De schoolleiders waarderen dat deelname aan het project gratis is. Ze geven aan gender- en seksuele diversiteit een belangrijk thema te vinden maar merken dat het lastig is om het thema in te bedden in (het beleid van) de school.
Verder lezen op andere websites
Project-pagina ‘Begrenzen & uitnodigen’, Stichting School & Veiligheid- ‘Theater als middel om vooroordelen te verminderen, Waarom en wanneer werkt dat?’, artikel Movisie 1 april 2021
- ‘Evaluatie van de docententraining ‘Dialoog onder druk’, Onderdeel van de evaluatie van het project Begrenzen en uitnodigen’, Movisie, april 2021
- De docenten die de training volgenden konden in de periode daarna gebruikmaken van een pagina op Gendi ‘Aan de slag na de docententraining bij LEEF!’ waar ze werden gewezen op materialen, tips en inspiratie om blijvend met studenten te werken aan respect voor diversiteit.