Ga na welk beleid er bij jou op school is rondom het samenwerken en betrekken van ouders. Hoe werken jullie samen met ouders? Waar betrek je ouders bij? Hoe is onze manier van communiceren?  

Bespreek met je collega’s, bijvoorbeeld in een teamvergadering, hoe dit er in de praktijk voor iedereen uitziet. Niet alleen breng je zo het beleid weer eens voor het voetlicht, maar ook hoor je van iedereen terug hoe zij het doen. Wat werkt en wat niet goed werkt.   

Bekijk vervolgens samen wat de rol van ouders kan zijn op het gebied van gender- en seksuele diversiteit bij jullie op school.

Wanneer jullie het plan hebben om op school ruimte te geven aan lhbti+, is het logisch om daarbij alle spelers te betrekken: leraren, leerlingen én ouders/verzorgers. Door het hebben van een schoolvisie op het gebied van gender- en seksuele diversiteit, kun je als leraar relaxter handelen en ouders hierover informeren.

Misschien kun je een intervisie organiseren. Heb het met elkaar bijvoorbeeld over: 

• Waar loop je tegenaan wat betreft gender- en seksuele diversiteit?. Behandel de vraag dan eens vanuit een 360 graden perspectief: 
  • • Het perspectief van de leerling 
    • Het perspectief van de leraar 
    • Het perspectief van de ouders
• Op welke momenten kunnen we het thema bespreken met ouders? (zie ook tip 3).[/accordion]

• 3. Vertel ouders over de schoolvisie met betrekking tot gender- en seksuele diversiteit

Als docent/mentor kun je op verschillende momenten met ouders praten over de schoolvisie (zie tip 2). Dit kan in een meer anonieme setting, bijvoorbeeld bij de start van een schooljaar waarbij alle ouders zijn uitgenodigd. Maar je kunt dit ook ter sprake brengen tijdens een intakegesprek met een nieuwe leerling. Als ouders vanaf de brugklas weten hoe de visie van de school is, komen zij niet voor verrassingen te staan. Je geeft je hierdoor ook de urgentie mee van het bespreken van gender- en seksuele diversiteit – zowel op school als thuis. 

In je gesprek met ouders is het fijn om te starten vanuit onderwerpen die voor beide partijen belangrijk zijn. Denk aan: leerprestaties, met plezier naar school gaan, een goed toekomstperspectief en een gezonde ontwikkeling. Het raakvlak met gender-en seksuele diversiteit zit hem in het feit dat leerlingen die niet zichzelf kunnen zijn of zich veilig hun identiteit kunnen ontwikkelen, zich niet prettig voelen op school en minder tot leren in staat zijn.

Soms wil je als mentor graag een ouder betrekken bij een situatie of een ongemak/probleem van een leerling. Bijvoorbeeld wanneer je leerling twijfelt over diens seksuele oriëntatie, of als een jongen aan je vertelt zich een meisje te voelen. Dan is het belangrijk om de leerling te vragen of hij/zij/hen behoefte heeft dat dit met diens ouders te bespreken. Luister en vraag (zonder te oordelen): “Hoe is… voor je?”. en “Van wie krijg je nu het liefste steun?” 

Begin op tijd met het opbouwen van een band met de leerling. Een leerling met wie je al een vertrouwde relatie hebt opgebouwd, zal zich eerder open en eerlijk uitspreken dan een leerling die zich overvallen voelt als je begint over het onderwerp. 

Het op tijd opbouwen van een vertrouwelijke relatie met ouders kan ditzelfde positieve effect hebben. Hoe je dat doet, lees je in tip 6.

Soms ervaren jongeren de schoolomgeving als veiliger dan thuis om zichzelf te kunnen zijn. Voor je leerling kan dit het moment zijn om in de context van de school een andere ontwikkeling te volgen dan thuis. Belangrijker dan het zoeken naar allerlei oorzaken, is om goed naar je leerling te luisteren en door te vragen welke steun deze van jou nodig heeft.

Extra zwaar is het voor de leerling die zowel thuis als op school onveiligheid ervaart. Jouw belangrijkste steun is je waarachtige interesse in deze leerling. Je hoeft geen individueel, bewust en diepgravend onderzoek te doen; dat kan juist teweegbrengen dat de leerling minder open tegen je wordt. Tegelijkertijd kan deze leerling vroeg of laat enorme steun ervaren van kleine hints waaruit blijkt dat de leerling bij jou terecht kan. Het gaat om kleine bemoedigingen of steuntjes bij situaties waarvan jij weet dat je leerling die als lastig ervaart: oogcontact op het juiste moment, een knikje of een hand op een schouder. Houd hierbij overigens scherp de grenzen van deze specifieke leerling in de gaten.

• Bekijk de video’s van Rens (vo), Jill (mbo) en Jackson (vo)  Leerlingen aan het woord over lhbti+. Zij vertellen hoe hun docent of mentor er voor ze waren. Hoe ze door kleine dingen te doen het verschil maakte en ze zich weer veilig voelde op school.

Om leerlingen zich te laten ontwikkelen tot zelfverantwoordelijke burgers is het belangrijk dat school en ouders efficiënt en effectief samenwerken. Het driehoeksgesprek is een gesprek tussen mentor, leerling en ouder(s), waarin iedereen een eigen rol en inbreng heeft. Om een vertrouwensrelatie met zowel leerling als ouder(s) op te bouwen kun je dit gesprek aan het begin van het jaar voeren.

Zorg voor kennismaking met gelijkwaardigheid, dialoog en evenredige inbreng van alle drie. Zo zet je de toon voor hoe je met elkaar in gesprek gaat en bouw je aan vertrouwen. Die basis helpt als je later een lastiger onderwerp te bespreken hebt. 

Ook als een van je leerlingen problemen ervaart op school of thuis, kun je een driehoeksgesprek starten. Wanneer het probleem mogelijk gaat over gender- en seksuele diversiteit, kan het voor de leerling belangrijk zijn om dit gesprek eerst met jou voor te bespreken. In dit voorgesprek kan het bijvoorbeeld gaan over de wensen van de leerling ten aanzien van jouw ondersteuning tijdens het gesprek. Want het eigenaarschap van dit driehoeksgesprek ligt bij de leerling, zodat dit aansluit bij diens behoeften.
In het gesprek kun je soms ook de ouder(s) helpen. Hoe voelde het bijvoorbeeld toen hun kind uit de kast kwam? En hoe gaat het nu? 

Tijdens een gesprek met ouders en/of leerlingen, kan het voor jou duidelijk worden dat jijzelf anders tegen zaken aankijkt dan de ouder(s) of de leerling. Stel je oordeel hierover uit. Ook al zou je de grondwet en de visie van de school aan je zijde hebben. Het helpt de leerling niet als je nu oordeelt over de wijze waarop leerling en/of ouders met dit thema omgaan.

Een open gesprek met respectvolle aandacht voor waar de gevoelens en opvattingen van de ander vandaan komen (eigen ervaringen, oordeel van familie of omgeving, traditie, religie) heeft meer kans van slagen.

Hierboven geven we meerdere tips om ervoor te zorgen dat je ouders goed mee te neemt op het thema gender- en seksuele diversiteit. Ouders betrekken is belangrijk, maar biedt ook uitdagingen. Thema’s, zoals gender- en seksuele diversiteit, kunnen weerstand oproepen bij ouders. Openstaan voor de vragen en zorgen die ouders dan hebben is van belang. Maar soms is de weerstand buitenproportioneel en krijg je te maken met  heftige boosheid, bedreigingen of fysiek geweld van ouders.

• Begrens dit gedrag en geef aan dat het buiten de menselijke normen en waarden treedt en dat het niet geaccepteerd wordt op school. Nodig vervolgens uit om de zorg die achter het gedrag ligt, te delen. Soms lukt dit niet in het moment zelf, omdat emoties hoog opgelopen zijn. Geef aan dan het gesprek op een ander moment verder te willen voeren, eventueel onder leiding van een collega, teamleider of schoolleider. Of een mediator.
• In de training Dialoog onder Druk oefen je met deze methodiek van Begrenzen & Uitnodigen.
• Het artikel Veilig werken aan het thema seksualiteit en seksuele diversiteit (School & Veiligheid) geeft tips over omgaan met zorgen en weerstand van ouders.
• Lees ook het artikel: Conflicten oplossen in het onderwijs (School & Veiligheid) dat uitlegt over mediation.
•  

Betrek de ouderraad bij het sociaal veiligheidsplan en bij andere regelingen op het gebied van burgerschap, seksualiteit en seksuele diversiteit. Bespreek met het team van te voren hoe jullie denken over de rol van ouders met betrekking tot die onderwerpen.

Om eigenaarschap te voelen over deze plannen en regelingen is het belangrijk dat de schoolleiding intrinsieke betrokkenheid heeft en blijft tonen, dat ze het onderwerp blijft agenderen, en dat ze leraren en ouders blijft betrekken. Hierdoor zal het vertrouwen en het eigenaarschap groeien bij alle partijen. Als leraren en ouders op deze manier constructief werken aan een lhbti+-inclusief beleid zal dat de veiligheid van lhbti+-leerlingen ten goede komen.

Daarnaast is het belangrijk om de leerlingenraad bij deze onderwerpen te betrekken. Leerlingen worden graag betrokken bij deze thema’s en hebben er vaak erg goede ideeën over.