Het 4e Gymnasium wil een school zijn waar iedereen zich thuisvoelt. Maar een veilige omgeving bieden aan leerlingen die zich identificeren als non-binair of transgender, zonder de jongeren die moeite hebben met schuivende gendernormen van je te vervreemden, blijkt nog niet zo eenvoudig.

Daarover lees je in de Volkskrant reportage ‘Hoe ga je als school om met schuivende gendernormen? ‘We’re gonna start a riot’. Docenten en leerlingen van Het 4e Gymnasium in Amsterdam vertellen over wat er op school allemaal speelt. Zaken waar andere scholen, ook buiten de randstad, mee te maken krijgen.

Genderneutrale toiletten en pronouns

Denk aan het vraagstuk rond genderneutrale toiletten en de wens van leerlingen aangesproken te worden met een nieuwe naam of andere voornaamwoorden (pronouns). Het 4e Gymnasium wil leerlingen een veilige omgeving bieden om hun identiteit in alle vrijheid te onderzoeken. Ze zijn wat betreft voornaamwoorden nog steeds zoekende naar de juiste weg laten ze aan de Volkskrant weten. Met name in het betrekken van ouders. Want daar ligt vaak een dilemma. Bijvoorbeeld wanneer een leerling op school anders genoemd wil worden dan thuis en ouders het niet (mogen) weten.

“We zijn tot de conclusie gekomen dat een standaardbeleid niet werkt. We bekijken het per geval.” (Rector Jeroen Bergamin in de Volkskrant)

Modeverschijnsel

Het artikel gaat ook in op hoe docenten tegen genderdiversiteit aankijken. Sommigen hadden nog nooit gehoord van het begrip non-binair of zijn van mening dat het om een soort modeverschijnsel gaat. Net als in de maatschappij hoor je ook op school kritische en bezorgde geluiden. Die komen ook van ouders. Denk aan de opvatting dat de toename van jongeren die transgender of non-binair komt doordat ze het elkaar ‘aanpraten’. Opvattingen en uitspraken die de leerlingen van de Gender- and Sexuality Alliance (GSA) strijdlustig maar soms ook moedeloos maken, zo vertellen ze aan de Volkskrant. Een GSA-leerling zegt: “Ze weten niet hoe het is om dag in, dag uit voor de spiegel te staan en te denken ‘fuck, ik moet nog jaren door met dit lichaam.”

Iedereen erbij houden

Het gepolariseerd debat over het thema en hoe je omgaat met de spanningen in school die deze discussie met zich meebrengt, houdt de school bezig. De vraag hoe de school het beste recht kan doen aan het begrip ‘inclusiviteit’ is complex, zegt rector Jeroen Bergamin in de Volkrant. Het moet niet zo zijn dat inclusie van de ene groep leidt tot exclusie van de andere. “We willen iedereen erbij houden”.

Sommige docenten zijn life-savers

Een harde kern van GSA-leerlingen vertelt aan de Volkrant hoe zij het ervaren om als non-binair of transgender door het leven te gaan op Het 4e Gymnasium. Ze vinden dat ze het getroffen hebben en alle ruimte krijgen op school om hun mening te uiten. “Sommige docenten zijn life-savers”. Maar ze laten ook een minder rooskleurig geluid horen over intimidatie en pesterijen die ze ervaren. Iets wat volgens rector Bergamin moet worden aangepakt en waarin de school zeker een rol heeft.

Het woord homo wordt hier te veel gebruikt als scheldwoord. Maar veel leerlingen realiseren zich te weinig hoe kwetsend dat is. (Rector Jeroen Bergamin, Volkskrant)

De reportage is (voor abonnees) te lezen in de Volkrant: Hoe ga je als school om met schuivende gendernormen? ‘We’re gonna start a riot (17 december 2022)

Ga naar het Adviespunt van School & Veiligheid

voor advies over lhbti+ en sociale veiligheid op school