Burgerschap & seksuele diversiteit
School is een plek waar kinderen en jongeren democratisch burgerschap aanleren. Waar ze leren omgaan met anderen en met verschillen. Burgerschapsonderwijs gaat ook over het bijbrengen van kennis en respect over seksuele, gender en sekse diversiteit.
Zó gaan we met elkaar om
Burgerschap gaat om het leren samenleven met elkaar. Dat alle burgers deelnemen aan de maatschappij en bekend zijn met en betrokken bij uitingen van de Nederlandse cultuur in haar verscheidenheid. Aandacht voor verscheidenheid op het gebied van gender- en seksualiteit maakt daar onderdeel van uit.
Burgerschapswet
Streven naar een democratische, inclusieve samenleving met respect voor verschillen vraagt een investering van scholen. Sinds augustus 2021 zijn scholen verplicht om actief burgerschap en sociale cohesie te bevorderden op basis van de Wet op Primair en de Wet op Voortgezet onderwijs. Meer over wet- en regelgeving rond burgerschap lees je op de website van School & Veiligheid. Bezoek ook het Expertisepunt BurgerschapWebsite Expertisepunt Burgerschap.
Seksuele- gender en seksediversiteit
In de wet staat expliciet omschreven dat scholen zich richten op het bijbrengen van kennis over en respect voor verschillen waarbij ook verschillen in ‘geslacht’ en ‘seksuele gerichtheid’ wordt genoemd. Én dat het bevoegd gezag zorgdraagt voor een schoolcultuur waarin leerlingen en personeel zich veilig en geaccepteerd weten, ongeacht die verschillen.
Vorm geven aan burgerschapsonderwijs
Scholen houden ruimte om zelf inhoud en vorm te geven aan burgerschapsonderwijs. Burgerschap geef je niet alleen vorm in het onderwijsprogramma, maar breng je ook in de praktijk. Het maakt structureel onderdeel uit van de cultuur van de school. Alleen wanneer actief wordt geoefend en voorbeeldgedrag zichtbaar is, worden burgerschapsvaardigheden geïnternaliseerd en neemt het leereffect toe.
Lesmaterialen en inspiratie
Scholen kunnen bij Gendi – een initiatief van School & Veiligheid – terecht om invulling te geven aan de burgerschapsopdracht. Gendi biedt naast lesmaterialen en tips om ruimte te geven aan seksuele diversiteit in het onderwijs ook advies en inspiratie om hier structureel aandacht voor te hebben. Het zijn soms kleine dingen die je kunt doen waarmee je als school uitdraagt dat diversiteit en verschillen erbij horen.
Wees een voorbeeld
Als leraar kun je vanuit je voorbeeldfunctie veel betekenen. Bijvoorbeeld door er op te letten op inclusief taalgebruik. Zeg eens ‘goedemorgen kinderen of leerlingen’ in plaats van ‘goedemorgen jongens en meisjes’. Vraag bij een kennismaking met je leerlingen eens – naast hun naam – met welke voornaamwoorden ze aangesproken willen worden. Gebruik in voorbeelden niet altijd stereotypen en wijk eens af van de heteronorm. De moeder die vrachtwagenchauffeur is. Een gezin met twee vaders.
De Gendi-tips en de visual Genderbewust handelen geven je praktische handvatten om hier bewust van te worden en mee te oefenen.
Wil je hulp bij het vormgeven van burgerschapsonderwijs op jullie school? Bezoek dan de volgende website die daarbij helpen:
Gender- en seksuele diversiteit opnemen in de les (vo)
Hoe integreer je het onderwerp gender en seksuele diversiteit op een veilige manier in je les? Deze Gendi-tips voor het basisonderwijs helpen je daarbij.
Gender- en seksuele diversiteit opnemen in de les (po)
Hoe integreer je gender en seksuele diversiteit op een veilige manier in je les? Deze Gendi-tips, inspiratie & kennis artikelen en lesmaterialen helpen je daarbij.
Genderbewust handelen in het po
Hoe geef je ruimte aan leerlingen om genderonafhankelijke keuzes te maken? Bekijk welke eenvoudige dingen jij als leraar kunt doen. Downloadbare visual met 10 tips om mee aan de slag te gaan.