Zo zorg je voor blijvende aandacht voor gender- en seksuele diversiteit
Projectweken over weerbaarheid, relaties en seksualiteit – zoals de Week van de Liefde voor middelbare scholen en mbo’s en de Week van de Lentekriebels voor basisscholen* – zijn zeer geschikt om het ook te hebben over gender- en seksuele diversiteit in de klas. Na deze weken is respect voor seksuele diversiteit niet opeens minder belangrijk’. Dus hoe hou je de mooie gesprekken en de aandacht voor het thema vast?
Structureel op de agenda
Door het onderwerp structureel op de schoolagenda te zetten, leer je leerlingen respectvol omgaan met verschillen, óók op het gebied van gender- en seksuele diversiteit. Dit behoort tot de kerndoelen van het onderwijs én draagt bij aan het veiligheidsgevoel van alle leerlingen. In het bijzonder die van lhbti+-leerlingen. Dit is hard nodig blijkt uit cijfers.
Lhbti+ leerlingen worden vaker gepest
Onderzoeken tonen keer op keer aan dat het percentage lesbische, homoseksuele en biseksuele leerlingen dat wekelijks, of zelfs dagelijks, door leeftijdsgenoten wordt gepest, twee keer hoger is dan het percentage heteroseksuele leerlingen dat te maken krijgt met pesterijen (Scholte e.a., 2016). Ook voelen ze zich op school vaker onveilig. Zie: Feiten & Cijfers over lhbti+.
De koppen bij elkaar
Om het welbevinden van iedereen te vergroten en te zorgen voor verbondenheid werken schoolleiding en het team samen om deze doelen te bereiken. De onderliggende vraag, die hieraan ten grondslag ligt is: ‘Hoe gaan wij hier op school met elkaar om?’ Om een antwoord te formuleren op deze vraag, ook op het gebied van gender- en seksuele diversiteit, is het belangrijk om te weten welke visie jullie hebben en daarvoor de koppen bij elkaar te steken.
Visie vormen
Bij het vormen van een gezamenlijke visie op het gebied van gender- en seksuele diversiteit zijn de volgende vragen helpend. Bij sommige vragen geven we wat voorbeeldantwoorden ter inspiratie.
- Hoe denkt iedereen afzonderlijk over seksuele vorming en aandacht voor gender- en seksuele diversiteit.
- Welke waarden en uitgangspunten heeft onze school?
- Wat vinden we belangrijk op het thema?
Wij willen dat onze leerlingen en medewerkers zichzelf kunnen zijn en in een veilige en inspirerende omgeving opgroeien en werken. - Wat willen we onze leerlingen/studenten meegeven?
Zelfvertrouwen en kennis op het gebied van relaties en seksuele vorming. Dat ze open kunnen praten en een mening vormen over het onderwerp. - Wat hebben onze leerlingen/studenten nodig om zich veilig te voelen en zichzelf te kunnen zijn?
Structurele relationele en seksuele vorming en een goede zorgstructuur kan ons hierbij helpen. - Wat is nodig om op een respectvolle manier over het onderwerp te praten?
Visie zichtbaar maken
Als jullie overeenstemming hebben gevonden over een visie, is de volgende stap om de visie te implementeren in jullie onderwijs. Voor de buitenwereld: van een stuk schrijven voor de schoolgids tot het communiceren naar ouders toe.
Op onze school kunnen leerlingen en medewerkers zichzelf zijn in een veilig omgeving. Wij hebben respect voor elkaar en elkaars ideeën en mening. Niemand wordt uitgesloten of gediscrimineerd.
Onze lessen over relaties en seksualiteit zijn leeftijdsadequaat en passen bij de ontwikkeling van onze leerlingen. Onze activiteiten en lessen sluiten aan bij de kerndoelen van het onderwijs. Uit: Handreiking visie en beleid seksuele vorming (pdf).
- Bekijk de Gendi-tip over Contact met ouders
Maar ook voor de binnenwereld van de school: hoe wordt de visie zichtbaar in de school? Welk voorbeeldgedrag laat je als docent zien? Kiezen jullie voor een lesmethode? Doen jullie mee aan specifieke projectweken of feestdagen? Welke andere acties zijn er om het thema levend te houden in school?
Kleine stapjes
Op zo’n thema als dit, dat maatschappelijk gevoelig ligt, is het niet altijd makkelijk als team overeenstemming te bereiken. Soms zijn kleine stapjes nodig om het thema op de agenda te krijgen. Kaart het onderwerp eens aan bij de team- of schoolleider, bijvoorbeeld n.a.v. de actualiteit en hoe dit de klas binnenkomt, of vraag om ruimte voor een werkgroep die de kar trekt m.b.t. seksuele en genderdiversiteit.
Aan de slag in de klas
Als individuele leerkracht of docent kan je ook veel doen om het thema gedurende het schooljaar ruimte te geven. De website www.gendi.nl van School & Veiligheid biedt jou inspiratie om op verschillende manieren in de klas aandacht te besteden aan seksuele- en genderdiversiteit. Je vindt er verschillende lesmaterialen, artikelen, producten en tips. Zo helpt de Aan de slag kalender van Gendi je om gedurende het schooljaar op een laagdrempelige manier aandacht te besteden aan het thema in de klas. Het is een poster die je gratis kunt bestellen en ophangen in de klas. Per kalendermoment geeft Gendi les- en inspiratie tips.
Samenwerken met collega’s
Naast jouw acties in de klas is het prettig samen op te trekken met collega’s. Met elkaar dragen jullie de schoolvisie uit. Vraag bijvoorbeeld eens aan een collega hoe het thema zijn/haar klas binnen komt? En bespreek vervolgens samen op welke manier je daar een les aan kan verbinden. Eventueel kun je dit dan weer in een breder teamoverleg terugkoppelen, met een voorbeeld van een good practice dat inspirerend werkt voor de rest.
- De Gendi-tips over Samenwerken met je collega’s helpen je op weg.
*De Week van de Liefde wordt jaarlijks georganiseerd door Rutgers en SOA Aids NL. De Week van de Lentekriebels is ook een initiatief van Rutgers.