Paarse Vrijdag veilig vieren

Samenwerken voor succes

Het succes van Paarse Vrijdag begint met een goede voorbereiding. Betrek daarbij iedereen bij de school: de schoolleiding, leerkrachten, leerlingen en ouders. Bespreek met elkaar het doel van deze dag en werk samen om deze te bereiken.

Welk doel hebben we voor ogen?

Bespreek in het team waarom jullie willen meedoen aan Paarse Vrijdag. Welk doel hebben jullie voor ogen? Denk aan deze punten:

• Het is een kans om aandacht te geven aan gender- en seksuele diversiteit.
• Het sluit aan op de doorlopende aandacht voor het thema.
• Het helpt om onderwijs inclusief en veilig te maken.
• We laten zien dat iedereen zichzelf kan en mag zijn op school.
• Het is passend bij de visie en beleid van school.
• Respect voor diversiteit is noodzakelijk voor het veiligheidsgevoel en welzijn van alle leerlingen.
• Het is een onderdeel van burgerschapsonderwijs.
• Er geldt een wettelijke verplichting (kerndoelen) om het thema te behandelen.

Lhbti+ leerlingen voelen zich onveiliger op school en worden vaker worden gepest. (Bron: Veiligheidsmonitor)

Maak in het team ruimte voor het gesprek over het thema gender- en seksuele diversiteit. Daarin mag ook verschil en schuring aanwezig zijn. Het is wel belangrijk dat iedereen dezelfde waarden als die van de school uitdraagt. Samen een duidelijke visie creëren, geeft een gesterkt gevoel. Het spel Gedragen Gedrag (School & Veiligheid) is een tool die teams hierbij kan helpen, ook op het thema diversiteit.

Klaar voor Paarse Vrijdag?

Vraag je af of jullie school er klaar voor is om mee te doen en het veilig genoeg is om Paarse Vrijdag te vieren.

• Onderzoek hoe iedereen denkt over gender- en seksuele diversiteit. Hang de thermometer uit!* Stel vragen in teamvergaderingen, bij de ouderraad en leerlingenraad.
• Reflecteer met het team op de uitkomsten: hoe staan we erbij als het gaat om respect voor diversiteit, waaronder lhbti+ en het gevoel van veiligheid?
• Is er een breed gedragen positieve norm ten aanzien van lhbti+ of heeft onze school op dat vlak nog iets te doen?
• Als meedoen nu nog niet past, bekijk dan met elkaar wat de school te doen staat. Hoe zorgen we er in de toekomst voor dat er ruimte is voor het thema (seksuele) diversiteit?

Steun vanuit schoolleiding

Steun van de schoolleiding is essentieel. Zorg dat de organisatie van Paarse Vrijdag een gezamenlijke inspanning is, mét steun van de schoolleiding. Deze is verantwoordelijk voor de visie en beleid rondom sociale veiligheid. Op basis hiervan kunnen leerkrachten verder werken aan sociale veiligheid, diversiteit en respect in de lessen. En zich daarin gesteund voelen.

Diversiteit in schoolbeleid

Maak van Paarse Vrijdag geen losstaande activiteit maar zorg dat het onderdeel is van bredere aandacht, zowel in beleid als in het klaslokaal.

• Zorg dat er een gedragen visie is over (gender- en seksuele) diversiteit op school.
• Check of lhbti+ terugkomt in het anti-pestprotocol en staat genoemd in het veiligheidsbeleid van jullie school.
• Zorg dat het thema gender- en seksuele diversiteit het hele jaar door aandacht krijgt. Dit kan al door kleine acties, zoals een poster in de gang of het hebben van een diverse boekenkast/schoolbibliotheek.

In de klas

Als leerkracht kun je vanaf het begin van het jaar het thema gender- en seksuele diversiteit regelmatig ruimte geven en bespreekbaar maken in de klas. Hier hoef je echt niet alle kennis voor in huis te hebben, maar ga vooral het gesprek aan in de klas.

• Geef een les over het thema gender- en seksuele diversiteit. Bij lesmaterialen op Gendi.nl vind je een groot aanbod.
• Bekijk je lesmethodes eens, komt hier voldoende diversiteit in terug? Pas waar nodig zelf de voorbeelden aan.
• Gebruik inclusieve voorbeelden in je les.
• Toon waardering en support naar leerlingen die zich positief inzetten of uitspreken over lhbti+.
• Als leraar heb je een voorbeeldrol. Laat daarin zelf zien hoe je respectvol omgaat met diversiteit. Bekijk de visual Docentrollen om te zien welke rollen mogelijk zijn.
• Maak met je leerlingen/studenten afspraken over hoe je over het onderwerp spreekt. Laat bijvoorbeeld weten dat je schelden met het woord ‘homo’ niet tolereert. De visual Een veilig klassengesprek voeren helpt je gesprekken respectvol te voeren.

Doet jullie school mee met Paarse Vrijdag? Bekijk dan de lestips voor Paarse Vrijdag op de basisschool en lestips voor Paarse Vrijdag vo/mbo.  

Betrek ouders

Een transparante communicatie naar ouders is onmisbaar.

• Organiseer bijvoorbeeld aan het begin van het schooljaar een ouderavond over dit thema. Bereid deze goed voor en ga na wat er leeft en speelt onder ouders. Tip: Vraag ouders om van te voren vragen in te leveren. 
• Sta open voor andere opvattingen, maar bewaak de grenzen van de veilige en respectvolle omgeving die de school nastreeft. Een gedragen visie helpt om duidelijk te hebben wat de grenzen zijn binnen jullie school.
• Communiceer als school helder over deze visie rondom gender en seksualiteit: Op onze school mag iedereen zijn wie diegene wil zijn en gaan we met respect om met elkaar. Een veilig klimaat en jezelf zijn gaan hand in hand. Een veilig klimaat is daarnaast van groot belang voor leerlingen om zich prettig te voelen. Daar is aandacht voor gender- en seksuele diversiteit een onderdeel van.
• Heb oog voor de zorgen, angsten, behoeften die achter mogelijke weerstand schuilgaan. Zoek naar verbindende waarden en doelen. Denk aan het psychosociale welzijn van het kind, respectvol met elkaar om leren gaan, respect voor je eigen en andermans identiteit leren hebben.

Paarse Vrijdag is een initiatief van COC Nederland

Op de website www.paarsevrijdag.nl vind je alle informatie voor het organiseren van Paarse vrijdag. Daar vind je ook FAQ’s die antwoord geven op vragen als: wat is Paarse Vrijdag? Kan ik het ook op een andere dag vieren?

Voor vragen of ondersteuning kun je terecht bij het Adviespunt van Stichting School & Veiligheid.

* In 2024 publiceert School & Veiligheid een quick-scan tool.