Paarse Vrijdag in het vo en mbo

Jezelf zijn en je veilig voelen

Ieder jaar op de tweede vrijdag in december is het Paarse Vrijdag. Op deze dag voeren leerlingen actie voor een veilige school waar iedereen zichzelf mag zijn en waar niemand gepest of uitgesloten mag worden om wie die is of op wie die verliefd wordt. De dag heeft een feestelijk karakter waarbij leerlingen en leraren in paarse kleding naar school komen, de school paars is versierd en leerlingen ludieke acties organiseren.

Aandacht voor seksuele diversiteit

Als school kun je deze dag aangrijpen om op een positieve en leuke manier aandacht te besteden aan respect voor gender- en seksuele diversiteit. Daarmee werk je aan het bevorderen van de veiligheid voor iedereen en in het bijzonder die van lhbti+ -leerlingen.

Meedoen?

Doet jullie school/GSA al mee aan Paarse Vrijdag? Of overweeg je dit jaar mee te doen? Denk dan goed na over wat jullie met deze dag wil bereiken. Bespreek het in het team en pak de organisatie gezamenlijk aan. Betrek daarbij ook leerlingen/studenten/GSA. Evalueer na afloop hoe het is gegaan en neem de uitkomst mee voor een volgende keer.

Tips voor Paarse Vrijdag

• Vanaf begin november kunnen leerlingen en scholen een Paarse Vrijdag actiepakket bestellen via de speciale website van COC Nederland. Het pakket bevat posters, polsbandjes, actie-ideeën en meer. 
• Bestel de Paarse Vrijdag krant (vo en mbo) om te behandelen in de les. Hij staat vol met leuke artikelen, verhalen en feitjes over seksuele diversiteit en werkvormen en opdrachten. Hij is voorzien van een docentenhandleiding waaraan ook een bijdrage van School & Veiligheid/Gendi is opgenomen.
• Bekijk de speciale Paarse Vrijdag talkshow die het COC in 2022 maakte. In de show gaat influencer en presentatrice Lotte van Eijk (instagram: @Lovaeij) met leerlingen in gesprek over thema’s als identiteit, queerness, gender, seksediversiteit en geloof.
• Bekijk de GSA lessen voor Nederlands, Maatschappijleer, muziek etc. die het GSA Netwerk op de website heeft staan met lesideeën voor diverse vo-vakdocenten.
• Download en speel het GSA Bingo-spel met de klas.
• Lees een boek voor of laat leerlingen een boek lezen met een lhbti+ thema. Bekijk de Regenboogboeken op Gendi. Sommigen zijn voorzien van educatief materiaal.
• Speel met je leerlingen het spel Gedragen Gedrag. Selecteer de kaartjes over seksuele diversiteit en ga met elkaar in gesprek over de praktijksituaties die daarop staan beschreven. Welk gedrag vinden jullie acceptabel en wat kan echt niet?   
• Tumult heeft twee Paarse Vrijdag lessen. Een daarvan is een gratis quiz over lhbt-weetjes.
• Bekijk met de klas een film waarin seksuele- en genderdiversiteit een rol speelt. Het Netwerk Filmeducatie heeft speciaal voor Paarse Vrijdag een selectie gemaakt.
• Bekijk met je klas video’s op het YouTube kanaal van het GSA Netwerk die zijn gemaakt in het kader van Paarse Vrijdagen door de jaren heen. Interessante en leuke portretten van (ex-)lhbti+-leerlingen die vertellen over zichzelf en waarom het belangrijk is aandacht te besteden aan gender- en seksuele diversiteit.
• Gebruik de Astronauten-video van COC Nederland om aan je leerlingen uitleg te geven over begrippen als gender, queer en non-binair. Met de bijbehorende lesbrief kun je er in de klas over napraten.
• Bereid jezelf voor op het geven van een les over gender- en seksuele diversiteit met de Visual Een veilig klassengesprek en bekijk de Gendi-tip Het thema opnemen in je les.

Wil je een kijkje nemen hoe andere scholen Paarse Vrijdag vieren? Op de website van de Gezonde School vind je inspirerende praktijkverhalen.

Sociale veiligheid

Aandacht voor gender- en seksuele diversiteit op school, is een onderwerp dat de gemoederen bezig houdt en voor negatieve reacties kan zorgen. Zowel van ouders als van leerlingen én onderwijspersoneel. Paarse Vrijdag kan alleen een succes zijn als het voor iedereen veilig voelt. Het waarborgen van de sociale veiligheid is daarom van groot belang. Bezoek de website van Stichting School & Veiligheid voor hoe je dat doet. Wil je advies hierover of heb je een vraag? Neem dan contact op met het Adviespunt van School & Veiligheid.

Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit op school is nog altijd hard nodig. LHBTI-scholieren worden veel vaker gepest dan andere scholieren en soms pesten docenten zelfs mee. ‘Homo’ is op school het meest gebruikte scheldwoord en 14% van de scholen doet niets om LHBTI-acceptatie te bevorderen. (COC.nl)

GSA’s

Paarse Vrijdag wordt sinds 2010 georganiseerd door COC’s GSA Netwerk. Samen met leerkrachten en scholieren. In 2022 deden ruim 1700 basisscholen en 1000 middelbare scholen en mbo’s mee met Paarse Vrijdag. Een GSA is een groep scholieren die vindt dat iedereen op school de vrijheid heeft om te zijn wie die is, zonder zich daarvoor te hoeven schamen of te verantwoorden. Er zijn GSA’s op circa 80 procent van de middelbare scholen in Nederland. (Bron: COC Nederland)