De voordelen van theater op school

Tips voor scholen

Als je met school of de klas naar het theater gaat of een theatergezelschap uitnodigt, bereid dit dan goed voor.

• Kies een theatergezelschap dat een goed verhaal neerzet en een nagesprek aanbiedt.
• Check de doelgroep van de voorstelling zodat het aansluit bij de leeftijd en niveau van jullie leerlingen.
• Organiseer vooraf een aparte voorstelling voor al het onderwijspersoneel. Je weet dan wat de leerlingen gaan zien en kunt aan de slag met je eigen opvattingen en vooroordelen als team.
• Informeer ouders. Leg uit waar de voorstelling over gaat en waarom leerlingen de voorstelling gaan zien.
• Theater op school werkt alleen als het bestaat naast een lespakket en een gedragen schoolvisie over het onderwerp van de voorstelling. Theater is geen ‘snelle manier’ om lhbti+-acceptatie te bevorderen of een ander ‘lastig’ onderwerp te behandelen.
• Zorg dat het onderwerp van het theaterstuk aan bod komt in de lessen of in gesprekken met leerlingen. Is de klas niet gewend te praten over bijvoorbeeld relaties en seksualiteit, dan kan het voor negatieve reacties zorgen tijdens of na de voorstelling van leerlingen. Ook ouders kunnen onvrede uiten.
• Weet als leerkracht hoe je het gesprek over lastige onderwerpen in de klas op een veilige manier voert. De Gendi-tip Een veilig klassengesprek in het vo en de Visual Stappenplan Veilig klassengesprek helpen je daarbij.

Meer tips voor scholen vind je op de website van Movisie.nl. Deze zijn geformuleerd op basis van evaluatieonderzoek en wetenschappelijke literatuur. Bekijk ook de video van Movisie over Stereotypen verminderen (YouTube) en Vooroordelen verminderen (YouTube).

De meerwaarde van theater voor het onderwijs

Theater is een kunstvorm die voor leerlingen vooral leuk is om te zien en ervaren. Maar daarnaast blijkt uit onderzoek van Movisie en Kennisplatform integratie & Samenleving dat theater om diverse redenen een meerwaarde heeft voor het onderwijs:

1. Theater maakt lastige thema’s en taboes bespreekbaar.
2. Theater vermindert vooroordelen.
3. Theater draagt bij aan het aanleren van anti-stereotiep denken.
4. Theater geeft minderheden een stem.
5. Theater kan de weerbaarheid van kinderen en jongeren vergroten.
6. Theater stelt een sociale norm. Hierdoor kunnen mensen van houding veranderen.

• Lees het interview met theatermaker Sarah over de voorstelling Trots van Live Your Story waarin ze vertelt over ervaringen met theater in de klas op scholen.

Theater maakt lastige thema’s bespreekbaar

Na een voorstelling ga je vaak met leerlingen aan de slag met het educatieonderdeel: je praat op een veilige manier met elkaar over de onderwerpen die aan bod kwamen. Theater biedt daardoor ruimte om in de klas en op school te praten over thema’s die je anders niet zo snel of makkelijk bespreekt. Denk aan gender- en seksuele diversiteit.

“De voorstelling LUCY heeft iets los gemaakt en mooie gesprekken opgeleverd met en tussen de studenten maar ook onderling tussen onze docenten!” (Saskia Maas, Docent & studieloopbaanbegeleider ROC van Amsterdam)

Theater vermindert vooroordelen

Als positief bijeffect blijkt dat theater vooroordelen vermindert. Dat werkt zo. Neem bijvoorbeeld een heteroseksuele leerling die kijkt naar een meeslepend theaterstuk over een homoseksueel of biseksueel persoon. De emoties van de acteurs zorgen ervoor dat je ‘in’ het verhaal terecht komt, en ‘in’ de beleving van de hoofdrolspeler. De heteroseksuele leerling ervaart als het ware de wereld dan vanuit een homo- of biseksueel perspectief. Hierdoor kan begrip en empathie voor de ander ontstaan en kunnen vooroordelen – bijvoorbeeld ten aanzien van lhbti+ personen – verminderen.

Theater geeft mensen een stem

Theatermakers willen binnen het onderwijs een stem geven aan vooral jonge mensen voor wie liefde en erkenning niet vanzelfsprekend zijn. Of die zelf niet durven opkomen of uitkomen voor wie ze zijn. Sommige voorstellingen gaan bijvoorbeeld over mensen die worstelen met hun identiteit, op zoek naar de vrijheid om zichzelf te zijn.

Jongeren krijgen met onze theatervoorstellingen een podium om hun gevoelens en gedachten te delen over de thema’s uit hun leefwereld. Ze leren zichzelf en hun leeftijdsgenoten beter begrijpen, hun mening aanscherpen, zelf keuzes maken en zo bewuster handelen. (Theatergroep PlayBack)

Hester Klein Tijssink van Theater AanZ vertelt in haar blog ‘Theater raakt’ meer over de meerwaarde van theater voor het onderwijs.

Hier vind je (theater)voorstellingen voor het onderwijs

Zoek je een voorstelling of theatergroep die op scholen voorstellingen speelt? De volgende Theatergezelschappen bieden educatieve voorstellingen aan op scholen die raken aan het thema gender- en seksuele diversiteit.

• Theatergroep Live Your Story.
• Theater AanZ
• Theatergroep PlayBack.
• Helder Theater
• Theater In Aktie
• Bureau Horizon
• Theater Stuiter
• Uit de Kunst
• Theatergroep KOMMA

Bronnen

• Theater is een middel om vooroordelen te verminderen, Onderzoek Movisie (2021)
• Polarisatie tegengaan met theater op school, Onderzoek KIS (2020)
• Theater raakt. Blog van Hester Klein Tijssink, Theater AanZ.
• ‘Theater is een plek voor de dingen waar thuis of op school geen ruimte voor is’ (02-02-2021, Trouw.nl)
• ‘Hè bah! Jij bent echt vies!’ Als de klas te hard roept, stoppen de acteurs met spelen (21-02-2023, Trouw.nl)
• Theater met queer thema’s lokt regelmatig negatieve reacties uit van scholieren (21-02-2023, Trouw.nl)