Lhbti+ -leerlingen vaker gepest

De feiten

Lhbti⁺-leerlingen worden bijna twee keer zo vaak gepest als hetero-seksuele scholieren. In dertien à vijftien procent van de gevallen is het pesten gender-,  geslachts- of lhbt gerelateerd. 7% werd gepest vanwege transgender zijn.*

Het veiligheidsgevoel van lhbt-leerlingen is slechter vergeleken met 2018, en in 2021 worden zij vaker opzettelijk lastiggevallen door anderen. Leerlingen willen ook minder graag vrienden zijn met lhbt-leerlingen en het minst graag met transgendermeisjes. (Veilig op school, 2022*)

Pesten zorgt voor onveiligheid voor iedereen

Pesten heeft vaak grote gevolgen voor de slachtoffers. Ongeveer 6 op de 10 heeft emotionele of psychische problemen ondervonden als gevolg van het pesten. Ook voelen slachtoffers van pesten zich minder veilig (40%). Dit heeft effect op hun welbevinden, ontwikkeling en leerprestaties.

Lhbti⁺-leerlingen beleven school negatiever dan heteroseksuele leerlingen (33 procent tegenover 23 procent) en voelen zich minder vaak geaccepteerd door leraren en klasgenoten. (SCP, 2021*)

Pesten en onveiligheid heeft niet alleen effect op de slachtoffers. Het heeft een negatieve invloed op de sfeer in de klas en gevoel van veiligheid voor iedereen op school.

Investeer in sociale veiligheid

Scholen zijn wettelijk verplicht zorg te dragen voor de veiligheid van leerlingen volgens de Wet Veiligheid op School. Een sociaal veilige school zorgt er volgens Stichting School & Veiligheid voor dat jongeren zich prettiger voelen op school en dat ze de ruimte hebben om zichzelf te zijn.

• Bekijk de praktische Gendi-tip Werken aan een positieve schoolcultuur om te zien wat je meteen kunt doen.
• Het artikel Een veilige school voor lhbti+ leerlingen (pdf) geeft uitleg over wat je kunt doen om het schoolklimaat voor lhbti⁺ -leerlingen te verbeteren. Het artikel verscheen in het LBBO magazine Beter Begeleiden (januari 2023).

Doe mee aan de Week Tegen Pesten

Een goede start in het werken aan een sociaal veilige school maak je door mee te doen aan de jaarlijkse Week Tegen Pesten in september. De week is een initiatief van School & Veiligheid en helpt scholen in het stimuleren van een positief schoolklimaat en het aanpakken en voorkomen van pesten.

• Bezoek de website www.weektegenpesten.nl voor de exacte datum en alle informatie over meedoen.

Vraag advies aan School & Veiligheid

Scholen die ondersteuning zoeken bij de aanpak van pesten en het bevorderen van een sociaal veilig klimaat kunnen bij School & Veiligheid terecht voor advies en informatie. Naast de informatieve website kun je het Adviespunt bellen of mailen voor vragen en hulp. Ook met betrekking tot lhbti⁺ gerelateerde zaken.

• Bezoek de website www.schoolenveiligheid.nl waar je alles vindt over sociale veiligheid in het onderwijs.
• Contactgegevens van het Adviespunt School & Veiligheid.

Tips voor een veilige school voor lhbti⁺-leerlingen

Het gevoel van veiligheid voor lhbti⁺-leerlingen wordt vergroot als ze zich gezien en gesteund voelen.

• Het artikel Ondersteun een lhbti⁺-leerling geeft je als leerkracht praktische adviezen hoe je dit kunt doen.
• Hoe je omgaat met negatieve reacties zoals het schelden met ‘homo’ lees je in het artikel ‘Homo roepen op school’. 
• Met de 10 tips voor een veilige school voor lhbti⁺-leerlingen kun je direct aan de slag.

Zorg dat leerlingen weten waar ze terecht kunnen

Leerlingen die onveiligheid ervaren en te maken krijgen met pesten, moeten bij iemand op school terecht kunnen. Veel slachtoffers van pesten doen hier geen melding van omdat ze denken dat ‘het toch niets helpt’. Een op de vijf kinderen durft het pestgedrag met niemand te bespreken (*2). Soms weten leerlingen niet bij wie ze terecht kunnen. Je kunt de drempel voor leerlingen die gepest worden of zich onveilig voelen verlagen door de volgende 3 punten:

Laat als leerkracht en mentor weten dat je er voor ze bent

Vertel leerlingen dat ze altijd bij je terecht kunnen als er iets speelt en maak duidelijk wat je in zo’n geval doet. Laat aan je leerlingen merken dat je openstaat voor het onderwerp gender- en seksuele diversiteit.

• Bespreek ook eens een lhbti⁺ thema in de klas en gebruik terloops voorbeeld in de les die daarover gaan. Zie ook de Gendi-tip: het thema opnemen in je les.
• Lees een regenboogboek voor. In het artikel lhbti+ boeken & school lees je hier meer over.
• Hang een posters met een lhbti⁺ thema op in de klas of school en/of een regenboogvlag.

Vergroot de zichtbaarheid van de vertrouwenspersoon en het aanspreekpunt pesten

Op elke school dient een leerling terecht te kunnen bij de vertrouwenspersoon of het aanspreekpunt pesten. Deze is wettelijk aangesteld en kan de gepeste leerling  bijstaan in het vinden van een oplossing. Voor de vindbaarheid is het van belang dat de vertrouwenspersoon en/of het aanspreekpunt pesten zich bekend maakt bij leerlingen door voorstelrondjes in de klas, via social media kanalen, posters etc. Gebruik bij het geven van deze voorlichting ook lhbti⁺ -voorbeelden.

• Meer daarover lees je in het artikel Lhbti+ en de vertrouwenspersoon.
• Bestel de gratis voorlichtingsposters voor het aanspreekpunt pesten/ de vertrouwenspersoon en hang ze op in school.  

Weet waar je lhbti⁺-leerling naar kunt doorverwijzen

Leerlingen die bij jou komen met specifieke vragen of een hulpvraag die verder reikt dan wat jij of de vertrouwenspersoon kan doen, kun je doorverwijzen. Er zijn vele websites waar jongeren terecht kunnen.

• Bij Pestweb, een initiatief van School & Veiligheid vinden kinderen en jongeren informatie en hulp over pesten.
• Voor verwijzing van leerlingen naar specifieke websites voor lhbti+ jongeren kun je gebruik maken van de verwijspagina ‘Hulp & informatie voor lhbti+ leerlingen.

---

* Bronnen

1. Veiligheidsmonitor 2021, CBS, juli 2022
2. Veilig op school, landelijke Veiligheidsmonitor 2020-2021, ResearchNet/OCW, 2022
3. Wat maakt het verschil? (pdf) Sociaal en Cultureel Planbureau, 2021).
4. Cijfers over pesten, NJI 2022.
5. Een veilige school voor lhbti+ leerlingen, LBBO magazine Beter Begeleiden, januari 2023
6. Gendi-tips, Stichting School & Veiligheid.