gender- en seksuele diversiteit in het onderwijs

pestenkennislhbti+

Uit diverse onderzoeken blijkt dat lhbti+’ers vaker te maken krijgen met pesten, discriminatie en uitsluiting dan heteroseksuelen. Ook op school voelen lhbti+ -leerlingen zich minder veilig en worden ze vaker gepest.

De feiten

Lhbti+-leerlingen worden bijna twee keer zo vaak gepest als hetero-seksuele scholieren. In dertien à vijftien procent van de gevallen is het pesten gender-,  geslachts- of lhbt gerelateerd. 7% werd gepest vanwege transgender zijn.*

Het veiligheidsgevoel van lhbt-leerlingen is slechter vergeleken met 2018, en in 2021 worden zij vaker opzettelijk lastiggevallen door anderen. Leerlingen willen ook minder graag vrienden zijn met lhbt-leerlingen en het minst graag met transgendermeisjes. (Veilig op school, 2022*)

Pesten zorgt voor onveiligheid voor iedereen

Pesten heeft vaak grote gevolgen voor de slachtoffers. Ongeveer 6 op de 10 heeft emotionele of psychische problemen ondervonden als gevolg van het pesten. Ook voelen slachtoffers van pesten zich minder veilig (40%). Dit heeft effect op hun welbevinden, ontwikkeling en leerprestaties.

Lhbti+-leerlingen beleven school negatiever dan heteroseksuele leerlingen (33 procent tegenover 23 procent) en voelen zich minder vaak geaccepteerd door leraren en klasgenoten. (SCP, 2021*)

Pesten en onveiligheid heeft niet alleen effect op de slachtoffers. Het heeft een negatieve invloed op de sfeer in de klas en gevoel van veiligheid voor iedereen op school.

Investeer in sociale veiligheid

Scholen zijn wettelijk verplicht zorg te dragen voor de veiligheid van leerlingen volgens de Wet Veiligheid op School. Een sociaal veilige school zorgt er volgens Stichting School & Veiligheid voor dat jongeren zich prettiger voelen op school en dat ze de ruimte hebben om zichzelf te zijn.

Doe mee aan de Week Tegen Pesten

Een goede start in het werken aan een sociaal veilige school maak je door mee te doen aan de jaarlijkse Week Tegen Pesten in september. De week is een initiatief van School & Veiligheid en helpt scholen in het stimuleren van een positief schoolklimaat en het aanpakken en voorkomen van pesten.

Vraag advies aan School & Veiligheid

Scholen die ondersteuning zoeken bij de aanpak van pesten en het bevorderen van een sociaal veilig klimaat kunnen bij School & Veiligheid terecht voor advies en informatie. Naast de informatieve website kun je het Adviespunt bellen of mailen voor vragen en hulp. Ook met betrekking tot lhbti+ gerelateerde zaken.

Tips voor een veilige school voor lhbti+-leerlingen

Het gevoel van veiligheid voor lhbti+-leerlingen wordt vergroot als ze zich gezien en gesteund voelen.

Zorg dat leerlingen weten waar ze terecht kunnen

Leerlingen die onveiligheid ervaren en te maken krijgen met pesten, moeten bij iemand op school terecht kunnen. Veel slachtoffers van pesten doen hier geen melding van omdat ze denken dat ‘het toch niets helpt’. Een op de vijf kinderen durft het pestgedrag met niemand te bespreken (*2). Soms weten leerlingen niet bij wie ze terecht kunnen. Je kunt de drempel voor leerlingen die gepest worden of zich onveilig voelen verlagen door de volgende 3 punten:

Laat als leerkracht en mentor weten dat je er voor ze bent

Vertel leerlingen dat ze altijd bij je terecht kunnen als er iets speelt en maak duidelijk wat je in zo’n geval doet. Laat aan je leerlingen merken dat je openstaat voor het onderwerp gender- en seksuele diversiteit.

Vergroot de zichtbaarheid van de vertrouwenspersoon en het aanspreekpunt pesten

Op elke school dient een leerling terecht te kunnen bij de vertrouwenspersoon of het aanspreekpunt pesten. Deze is wettelijk aangesteld en kan de gepeste leerling  bijstaan in het vinden van een oplossing. Voor de vindbaarheid is het van belang dat de vertrouwenspersoon en/of het aanspreekpunt pesten zich bekend maakt bij leerlingen door voorstelrondjes in de klas, via social media kanalen, posters etc. Gebruik bij het geven van deze voorlichting ook lhbti+ -voorbeelden.

Weet waar je lhbti+-leerling naar kunt doorverwijzen

Leerlingen die bij jou komen met specifieke vragen of een hulpvraag die verder reikt dan wat jij of de vertrouwenspersoon kan doen, kun je doorverwijzen. Er zijn vele websites waar jongeren terecht kunnen.


* Bronnen

  1. Veiligheidsmonitor 2021, CBS, juli 2022
  2. Veilig op school, landelijke Veiligheidsmonitor 2020-2021, ResearchNet/OCW, 2022
  3. Wat maakt het verschil? (pdf) Sociaal en Cultureel Planbureau, 2021).
  4. Cijfers over pesten, NJI 2022.
  5. Een veilige school voor lhbti+ leerlingen, LBBO magazine Beter Begeleiden, januari 2023
  6. Gendi-tips, Stichting School & Veiligheid.

Ga naar het Adviespunt van School & Veiligheid

voor advies over lhbti+ en sociale veiligheid op school